МОНГОЛ УЛСЫН ГАДААД ХАРИЛЦААГ ЭДИЙН ЗАСАГЖУУЛАХ ХӨТӨЛБӨР

Монгол Улсын Засгийн газрын 2009 оны 324 дүгээр
тогтоолын 1 дүгээр хавсралт

Нэг. Хөтөлбөр боловсруулах үндэслэл

1. Монгол Улсын төрийн бодлого, үйл ажиллагаа нь Мянганы хөгжлийн зорилтод суурилсан Үндэсний хөгжлийн цогц бодлого, Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлал, Гадаад бодлогын үзэл баримтлал, Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөр зэрэг баримт бичигт тусгасан улс орны хөгжлийг эрчимжүүлэхэд өөрийн орны харьцангуй давуу талыг ашиглаж, гадаад улс оронтой эдийн засгийн харилцан ашигтай хамтын ажиллагааг хөгжүүлэхэд чиглэгдэж байна. Монгол Улсын Засгийн газар ашигт малтмал, түүхий эдээс хамааралтай эдийн засгийн өнөөгийн бүтцийг өөрчилж, төрөлжүүлэх, нэмүү өртөг шингэсэн экспортыг нэмэгдүүлэх, тодорхой салбарт импортыг орлох бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх, улмаар шинэ технологи нэвтрүүлэх, нутагшуулах, гадаадын хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэхийг тэргүүлэх чиглэл болгон тодорхойлов. Иргэдийн орлогыг нэмэгдүүлэх, ажлын байр бий болгох, улс орны хөгжлийн тогтвортой өсөлтийг хангахад гадаад улс төрийн харилцаа, дипломат үйл ажиллагааг чиглүүлж, улмаар гадаад харилцааг эдийн засагжуулах, нэгдсэн бодлогоор төлөвлөх, хэрэгжилтийг хангах асуудал нэн чухал болоод байна. Түүнчлэн үндэсний аюулгүй байдал, ялангуяа эдийн засгийн аюулгүй байдалд учирч болзошгүй сөрөг нөлөөлөл, улс төр, эдийн засгийн өгөөжийг тооцсон эдийн засгийн бодит харилцааг гадаад улс орнуудтай оновчтой тодорхойлж хөгжүүлэх боломж бүрдүүлэх зорилгоор Монгол Улсын гадаад харилцааг эдийн засагжуулах хөтөлбөрийг боловсруулав.

Хоёр. Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд баримтлах зарчим
2. Энэхүү хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд дараахь зарчмыг баримтална:
2.1. Үндэсний хөгжлийн цогц бодлого, Үндэсний аюулгүй байдлын болон гадаад бодлогын үзэл баримтлал, Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөр, Бүсчилсэн хөгжлийн үзэл баримтлалд тулгуурлах;
2.2. гадаад улс төрийн харилцаа, эдийн засгийн хамтын ажиллагааны нэгдмэл байдал, олон тулгуурт, эрх тэгш, харилцан ашигтай байх зарчмыг хадгалах;
2.3. эдийн засгийн хамтын ажиллагааг хөгжүүлэхдээ тухайн улс орны дэлхийн түвшинд өрсөлдөх чадварыг шалгуур болгох;
2.4. гадаад орнуудын Монгол дахь эдийн засгийн ашиг сонирхлыг тэнцвэржүүлэх бодлого баримтлах;
2.5. эдийн засаг, гадаад худалдаа, хөрөнгө оруулалтын хэлэлцээ хийх, төсөл, хөтөлбөр хэрэгжүүлэхдээ харилцан ашигтай, ил тод байх.

Гурав. Хөтөлбөрийн зорилго
3. Монгол Улсын гадаад харилцааг эдийн засагжуулах хөтөлбөрийн зорилго нь гадаад харилцааны арга хэрэгслээр эдийн засгийн өгөөжийг дэмжихэд оршино.
4. Монгол Улсын гадаад харилцааг эдийн засагжуулах хөтөлбөрийг хэрэгжүүлснээр дотоодын нийт бүтээгдэхүүний өсөлтөд гадаад бодлогын оруулах хувь нэмрийг нэмэгдүүлж, ерөнхий болон шууд үйлчлэлтэй болгон Гадаад харилцааны сайдын төсвийн багцын нэгж төгрөгийн өгөөжийг нэмэгдүүлнэ.

Дөрөв. Хөтөлбөрийн зорилт
5. Хөтөлбөрийн зорилгыг биелүүлэхийн тулд дараахь зорилтыг хэрэгжүүлнэ:
5.1. гадаад худалдааны эргэлтийг, ялангуяа нэмүү өртөг шингэсэн бүтээгдэхүүний экспортыг нэмэгдүүлэх;
5.2. гадаадын хөрөнгө оруулалтыг дэмжих;
5.3. хоёр болон олон талт хамтын ажиллагаанаас хүртэх үр өгөөжийг нэмэгдүүлэх;
5.4. хөгжлийн зээл, тусламжийг оновчтой ашиглах;
5.5. эх орноо гадаад зах зээлд таниулах.

Тав. Хөтөлбөрийн зорилтын хүрээнд хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаа
6. Хөтөлбөрийн 5.1 дэх зорилтын хүрээнд дараахь үйл ажиллагааг хэрэгжүүлнэ:
6.1. экспортыг дэмжих, төрөлжүүлэх, өрсөлдөх чадварыг дээшлүүлэх үндэсний стратегийг хэрэгжүүлэх;
6.2. худалдаан дахь тарифын болон тарифын бус саад тотгорыг багасгах, хөнгөлөлтийн ерөнхий системд хамрагдах, худалдааг хөнгөвчлөх, санхүүжилтийн тогтолцоог бий болгох;
6.3. худалдааны түнш орнуудтай чөлөөт худалдаа, эдийн засгийн түншлэлийн хэлэлцээр байгуулах;
6.4. далайд гарцгүй байдлаас үүдэлтэй үр дагаврыг саармагжуулах, далайд гарах гарц эрэлхийлэх.
7. Хөтөлбөрийн 5.2 дахь зорилтын хүрээнд дараахь үйл ажиллагаа хэрэгжүүлнэ:
7.1. нэмүү өртөг шингэсэн эцсийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлд зарцуулах хөрөнгө оруулалтыг түлхүү дэмжих;
7.2. тэргүүний, дэвшилтэт технологи, ноу-хауг нэвтрүүлэх, нутагшуулах;
7.3. хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн салбарт импорт орлох үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх.
8. Хөтөлбөрийн 5.3 дахь зорилтын хүрээнд дараахь үйл ажиллагааг хэрэгжүүлнэ:
8.1. Засгийн газар хоорондын комисс, зөвлөлдөх уулзалт, бизнес форум, өндөр дээд хэмжээний айлчлалын үеэр зохион байгуулах уулзалт, зөвлөгөөнийг үр дүнтэй ашиглаж, мөрөөр нь ажиллах;
8.2. гадаад эдийн засгийн чиглэлээр гэрээ, хэлэлцээр байгуулах;
8.3. бүс нутгийн худалдаа, эдийн засгийн интеграцид нэгдэх, үйл ажиллагаанд нь идэвхтэй оролцох;
8.4. Нэгдсэн Үндэстний Байгууллага, түүний төрөлжсөн байгууллагууд болон Дэлхийн худалдааны байгууллагын үйл ажиллагаанд идэвхтэй оролцож, ашиг сонирхлоо хамгаалах.
9. Хөтөлбөрийн 5.4 дэх зорилтын хүрээнд дараахь үйл ажиллагааг хэрэгжүүлнэ:
9.1. зээл, тусламжийг эдийн засгийн тэргүүлэх салбарт илүүтэй ашиглах;
9.2. өндөр мэргэшилтэй боловсон хүчин бэлтгэж, оюуны хөрөнгө оруулалтыг татах;
9.3. хэрэгжиж байгаа хөгжлийн төслүүдийг үргэлжлүүлэн шинээр төсөл, хөтөлбөр хэрэгжүүлэх, санхүүжүүлэх;
9.4. олон улсын банк, санхүүгийн байгууллагатай хамтарч ажиллах.
10. Хөтөлбөрийн 5.5 дахь зорилтын хүрээнд дараахь үйл ажиллагааг хэрэгжүүлнэ:
10.1. үндэсний үйлдвэрийн брэнд бүтээгдэхүүнийг гадаад зах зээлд таниулах;
10.2. газар зүйн заалттай бүтээгдэхүүн бий болгох;
10.3. олон улсын чуулга уулзалт, хурал зөвлөгөөн, сургалт семинар, үзэсгэлэн, яармагт оролцох.

Зургаа. Хөтөлбөрийн зорилтыг хэрэгжүүлэх үндсэн арга зам
11. Улс орны эдийн засгийн хөгжилд хувь нэмэр оруулах төсөл, хөтөлбөрийг санаачлан боловсруулж хөрөнгө оруулалтыг татна.
12. Хувийн хэвшил, олон улсын болон банк, санхүүгийн байгууллага, тэдгээртэй адилтгах байгууллагатай хамтран хөгжлийн судалгаа хийж, төсөл, хөтөлбөр боловсруулна.
13. Хөгжлийн төслүүдийг хэрэгжүүлэхэд гадаадын төрийн болон төрийн бус байгууллага, хөрөнгө оруулагчдын дэмжлэгийг авч ажиллана.
14. Гадаад эдийн засгийн үйл ажиллагааг нэгдсэн бодлогоор хангана.
15. Хоёр талын хамтын ажиллагааны механизмыг үр дүнтэй ашиглана.

Долоо. Хөтөлбөр хэрэгжүүлэх хугацаа, удирдлага, зохион байгуулалт
16. Монгол Улсын гадаад харилцааг эдийн засагжуулах хөтөлбөрийг 2009-2012 онд хэрэгжүүлнэ.
17. Гадаад харилцааны яам нь хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулан, зохицуулж, мэргэжил арга зүйн зөвлөгөөгөөр хангана.
18. Монгол Улсын хөгжлийн зорилтыг хангах, тухайн оронтой хөгжүүлж байгаа худалдаа, эдийн засгийн өнөөгийн харилцаа, хэтийн төлөв байдлаас хамааруулан Монгол Улсаас гадаад оронд суугаа Дипломат төлөөлөгчийн газрын байршил, орон тоог зохицуулна.

Найм. Хөтөлбөр хэрэгжүүлэх хөрөнгийн эх үүсвэр, санхүүжилт
19. Хөтөлбөрийг дараахь хөрөнгийн эх үүсвэрээр санхүүжүүлнэ:
19.1. улсын төсөв;
19.2. хувийн хэвшлийн хөрөнгө оруулалт;
19.3. гадаадын зээл, тусламж.

Ес. Хөтөлбөрийн шалгуур үзүүлэлт
20. Хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг дараахь шалгуур үзүүлэлтээр дүгнэнэ:
20.1. гадаад худалдааны эргэлт, түүний дотор экспортын өсөлт;
20.2. гадаадын хөрөнгө оруулалтын хэмжээний өсөлт;
20.3. ажлын байрны нэмэгдсэн байдал, тоон үзүүлэлт;
20.4. нэг хүнд ногдох дотоодын нийт бүтээгдэхүүний өсөлт;
20.5. гадаад улс оронд суралцан төгсөж ирсэн мэргэжилтэй ажилтан, ажилчдын тоо, тэдгээрийн ажиллаж байгаа байдал;
20.6. гадаад зах зээлд монголын брэнд бүтээгдэхүүнийг сурталчилж, нийлүүлсэн дүнгийн өсөлт;
20.7. Гадаад харилцааны сайдын төсвийн багцын өгөөжийн өсөлт.
21. Хөгжлийн зээл, тусламжийн хэрэгжилт болон гадаадын дэвшилтэт техник, технологи нэвтрүүлсэн байдалд хөндлөнгийн байгууллага, шинжээчди